LGBT không phải là bệnh mà là một sự đa dạng về giới và xu hướng tính dục. Các khái niệm về giới dưới đây sẽ giúp bạn mở rộng nhận thức và có thái độ đúng mực với cộng đồng thuộc giới thứ ba.
————————-
Vừa qua, rộ lên tình trạng nhiều phòng khám và bác sĩ tự nhận có thể chữa được “bệnh đồng tính”. Với hiện trạng này, ngày 08/08 bộ y tế đã ra công văn khẳng định “LGBT không phải là bệnh”.
Tại Việt Nam, “chữa bệnh đồng tính” vẫn là từ ngữ được truyền tai nhau trong cộng đồng từ vài thập kỷ nay. Cha mẹ trói tay, trói chân, đánh đập “tự chữa” cho con tại nhà, hay việc tìm thầy cúng rồi bắt uống những thứ thuốc không rõ nguồn gốc, hiện đại nhất gần đây là ép con cách ly với người yêu và đi tìm bác sĩ tâm lý, tìm tới những “trại giam đồng tính” giống như ở Mỹ thế kỷ trước. Những việc làm này không rầm rộ, không được quảng cáo lưu truyền, nhưng nó vẫn thực sự tồn tại.
Chia sẻ từ các nạn nhân đã trải qua liệu pháp “chuyển đổi giới tính”: Họ cảm thấy bị tổn thương lòng tự trọng, chịu nhiều sang chấn tâm lý, và thậm chí có xu hướng tự tử.
“Đồng tính không phải bệnh, cũng không phải là điều trái tự nhiên bởi các nhà khoa học đã tìm thấy hành vi đồng tính trên hơn 450 loài khác nhau, con người chỉ là một trong số đó.
Nhắc tới đồng tính hay LGBT (tại Việt Nam, từ đồng tính thường được chỉ chung cho cộng đồng LGBT), không thể không kể đến các khái niệm về giới, xu hướng tính dục và bản dạng giới”, BS Phan Chí Thành – Chánh văn phòng Trung tâm đào tạo – Chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Phụ sản Trung ương khẳng định.
Giới (gender)
Giới (gender) là thuật ngữ để chỉ sự kết hợp giữa nhận thức nội tại của một người về bản thân họ và những quy chuẩn của xã hội về giới tính (trong giấy khai sinh) mà họ đang mang.
Giới là sự kết hợp giữa suy nghĩ nội tại, quy chuẩn của xã hội và bộ gen của họ.
Do sự phức tạp của các nhân tố cấu thành, giới (gender) không chỉ được chia thành nam giới và nữ giới như chúng ta vẫn hay nghĩ. Trái lại, chúng ta có thể nhận thấy có hàng loạt những danh từ chỉ giới khác nhau. Chính điều này đã tạo nên một trường quang phổ đa dạng và liên tục về giới.
Thực vậy, hiện nay, người ta đã định dạng được hơn 70 loại giới khác nhau. Cùng Ths Bs Phan Chí Thành phân tích 4 loại giới tính phổ biến dưới đây thông qua phân tích các nhân tố cấu thành nên chúng.
Con người không chỉ có 2 hay 3 giới
Với đa số người xung quanh ta, việc giới là gì hay giới được quy định như thế nào thực sự không mang nhiều ý nghĩa đối với họ, bởi họ sinh ra lớn lên “thuận theo tự nhiên”, họ không gặp hoặc gặp rất ít những rào cản về mặt giới tính hay xã hội. Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn như vậy. Có rất nhiều người, họ lớn lên với sự xung đột, mâu thuẫn giữa quy chuẩn xã hội với mong muốn nội tâm hay giới tính sinh học. Chính những xung đột đó cũng góp phần tạo thành giới cho mỗi cá nhân.
1. Người hợp giới (Cisgender)
Chỉ một người có giới tính sinh dục phù hợp với bản dạng giới (giới tính mà nội tâm họ nhận định)
Ví dụ một người sinh ra với bộ phận sinh dục của nam giới, giới tính trên giấy khai sinh là nam và sâu trong nội tâm của họ cũng cảm thấy mình là nam, vậy thì anh ta chính là người hợp giới dù anh ta có xu hướng tính dục như thế nào (thích nam, thích nữ hay thích cả nam và nữ đều không quan trọng).
Người hợp giới chiếm một số lượng khá lớn trong cộng đồng nên chúng ta có thể xếp họ riêng vào một nhóm.
.
2. Người không hợp giới
Chỉ chung nhóm người có sự xung đột mâu thuẫn giữa giới tính mong muốn (bản dạng giới) của cá nhân và giới tính sinh học (trên giấy khai sinh) cùng các kịch bản giới tính của xã hội (định kiến về giới của xã hội).
2.1 Transgender (người chuyển giới)
Những người có giới tính sinh học xung đột sâu sắc với bản dạng giới của họ. (Ví dụ như một người có giới tính trên giấy khai sinh là nam nhưng trong nội tâm lúc nào cũng khao khát nhận định mình là nữ).
Chuyển giới là một thuật ngữ chung có thể bao gồm những người có hoặc không tiến hành các can thiệp y tế như liệu pháp hormone hay phẫu thuật, những người chuyển đổi giữa các bản dạng giới hoặc thay đổi giới.
Có phải người chuyển giới nào cũng phải trải qua dao kéo.
Một anh chàng đẹp trai với những hành vi cử chỉ vô cùng lịch thiệp, nam tính, anh ta cũng có cô bạn gái vô cùng xinh đẹp. Nhưng kỳ lạ là anh ta có giọng nói vô cùng êm ái và mang trên mình bộ phận sinh dục nữ mà không ai biết tới, anh chàng đó không cảm thấy chán ghét cơ thể hay bất mãn với xã hội, anh ta cảm thấy vô cùng hài lòng. Vậy anh chàng đó có tính là người chuyển giới không?
Câu trả lời là có. Không phải người chuyển giới nào cũng có mong muốn sử dụng dao kéo để thay đổi cơ thể mình. Thống kê tại Mỹ cho thấy, có 14% người chuyển giới nữ (nam => nữ) và 72% người chuyển giới nam (nữ => nam) nói rằng không hề muốn tham gia phẫu thuật hay phẫu thuật chuyển đổi hoàn toàn bộ phận sinh dục.
Những người chuyển giới có sự mâu thuẫn trong chính bản thân họ, mong muốn của họ đi ngược lại với giới tính sinh học được quyết định khi sinh ra) và những quy chuẩn xã hội về giới tính).
Đối với một người chuyển giới (kể cả họ đã làm phẫu thuật chuyển giới hay chưa), việc bạn gọi họ đúng với danh từ nhân xưng (nam chuyển giới thành nữ thì gọi “chị”, nữ chuyển giới thành nam thì gọi “anh”) là một sự tôn trọng cần thiết.
Người chuyển giới trước khi can thiệp thay đổi giới tính thành công có thể gọi là Gender – nonconforming (người không chấp nhận giới).
Hương Giang là hoa hậu chuyển giới nữ (nam sang nữ) nổi tiếng tại Việt Nam.
- Song giới (bigender): có phải giới tính linh hoạt
Song giới tính là những người có hai bản dạng giới khác nhau. Có thể là nam giới và nữ giới hay vô giới (agender) và nữ giới.
Đối với những bigender có bản dạng giới nam giới và nữ giới, họ có những đặc điểm vừa nam tính, vừa nữ tính. Đồng thời, họ tự nhận mình đóng vai trò giống như cả hai giới nam và nữ. Và những đặc điểm này có thể thay đổi theo thời gian và hoàn cảnh.
Vì thế, với một số cá nhân, song giới cũng đồng nghĩa với giới tính linh hoạt (vì bản dạng giới của họ thay đổi theo thời gian và hoàn cảnh) nhưng với một số khác thì không (nội tâm họ luôn tồn tại cả 2 loại bản dạng giới)
Hãy lưu ý phân biệt song giới (bigender) và song tính (bisexual). Song giới để chỉ giới, và không hề liên quan tới xu hướng tính dục. Người song giới có thể bị thu hút bởi bất kỳ giới nào. Còn người song tính là người bị thu hút bởi cả giới nam và nữ.
Màu cờ tượng trưng của bigender.
- Phi nhị nguyên giới (Non binary) vô giới tính: không muốn xác định giới thuộc bất kỳ biến định danh nào
Có thể nói, một người non-binary (phi nhị nguyên) là những người nhìn nhận bản thân mình không phải là nam, cũng không phải là nữ. Họ nhìn nhận mình là một giới khác.
Giới tính là một trường quang phổ đa dạng và liên tục, sự xuất hiện của non-binary như khẳng định thêm điều này. Những cá nhân phi nhị nguyên giới nhận định bản dạng giới của họ trải dài trên cả quang phổ hoặc thậm chí nằm ngoài quang phổ đó.
Thêm nữa, cộng đồng non binary không hề thích những từ ngữ mang tính định hướng giới. Vì thế, nếu bạn có bạn bè là non binary, hãy thật cẩn thận và nên dùng những từ trung tính nhé.
————–
Hiểu biết thêm các kiến thức về giới, về giáo dục giới tính không chỉ góp phần phát triển, định vị bản thân mà còn giúp chúng ta có góc nhìn rộng và đúng đắn, đồng thời tôn trọng sự đa dạng giới.
