Nội dung
Sàng lọc ung thư vú
Về vấn đề khám sàng lọc ung thư vú, Ths Bs Phan Chí Thành khuyên bệnh nhân rằng không nên quá lo lắng khi nhận được chỉ định của bác sĩ về vấn đề này. Bởi, mục đích của việc sàng lọc và phát hiện bệnh sớm nhất có thể, khi các phương pháp điều trị vấn còn tác dụng tốt. Phát hiện sớm ung thư giúp điều trị dễ dàng hơn và tăng cơ hội chữa khỏi bệnh. Hiện nay có rất nhiều phương pháp sàng lọc ung thư vú. Các phương pháp sàng lọc mà bác sĩ khuyến các sẽ dựa trên tình trạng sức khỏe và yếu tố nguy cơ của mỗi người.
Khi nào nên bắt đầu đi khám để phát hiện sớm ung thư vú – Bs Phan Chí Thành
Chụp nhũ ảnh
Chụp nhũ ảnh là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng tia X, qua đó tầm soát ung thư vú hoặc để đánh giá các bất thường sau khi phát hiện trên thăm khám lâm sàng.
Bệnh nhân sẽ được tiêm một lượng nhỏ thuốc cản quang để dựng lại hình ảnh chi tiết các mô tuyến vú. Rủi ro liên quan đến vấn đề này trong quy trình chụp là rất nhỏ.
Những hình ảnh này được ghi lại trên phim hoặc lưu trữ số hóa trên máy tính. Từ những hình ảnh này, các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh có thể phát hiện và đánh giá các bất thường nếu có.
Chụp nhũ ảnh là phương pháp đầu tay để sàng lọc ung thư vú
Sàng lọc ung thư vú bằng phương pháp chụp nhũ ảnh là phương pháp được thực hiện ngay cả ở các phụ nữ không có bất thường hay bất kì triệu chứng nào ở vú. Phương pháp này cũng được chỉ định để tìm những thay đổi ở vú như các u, những thay đổi về kích thước và hình dáng vú, tiết dịch núm vú hoặc độ dày núm vú, hoặc các bất thường cấu trúc ở vú.
Độ tuổi nào nên đi chụp nhũ ảnh
Tham khảo với bác sĩ của bạn về thời điểm bắt đầu và tần suất bạn nên chụp nhũ ảnh. Mỗi hiệp hội sẽ có những khuyến cáo riêng, nhưng nhìn chung, bạn nên nhận được tư vấn từ tuổi 40.
Thời điểm tốt để chụp nhũ ảnh
- Nên chụp nhũ ảnh sau khi kết thúc kinh nguyệt 1 tuần đối với mục đích tầm soát ung thư vú, bởi đây là thời gian mà nồng độ estrogen đã giảm, độ căng của tuyến vú cũng giảm do giảm giữ nước.
- Nên chụp nhũ ảnh trong giai đoạn có kinh nguyệt đối với mục đích chẩn đoán ung thư vú.
Rủi ro khi chụp nhũ ảnh
Chụp nhũ ảnh rất tốt trong việc xác định sớm các bệnh ung thư, trước khi các triệu chứng xuất hiện và khi điều trị có hiệu quả cũng như ít khả năng gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm.
Lưu ý khi chụp nhũ ảnh
- Trước và trong khi chụp, nên thông báo cho bác sĩ về việc đã phẫu thuật nâng ngực hoặc có đặt túi ngực. Không sử dụng nước hoa, hoặc thoa kem, phấn ở vùng ngực, nách vì có thể cho kết quả hình ảnh không chính xác.
- Liệu pháp hormon có thể làm giảm hiệu quả phương pháp chụp nhũ ảnh xuống 15%, vì vậy bác sĩ sẽ khuyên bạn nên dừng thuốc khoảng 2 tuần trước khi đến lịch khám định kỳ của bạn để lần sàng lọc đạt được kết quả tốt nhất. Và hãy trao đổi mối bận tâm này của bạn với bác sĩ trong lần khám tới
- Có những rủi ro của chụp nhũ ảnh đối với phụ nữ trẻ tuổi. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng phụ nữ ở độ tuổi 40 chụp nhũ ảnh tầm soát thường xuyên có nhiều khả năng bị dương tính giả, có nghĩa là kết quả xét nghiệm trả về là có tổn thương trên vú trong khi thực tế thì là không vấn đề gì, từ đó gây ra những bất an và lo lắng cho người sàng lọc cũng như phải làm thêm nhiều chỉ định và thăm dò khác để làm rõ chẩn đoán
Các phương pháp sàng lọc khác
Nếu chụp nhũ ảnh là lựa chọn sàng lọc tốt và phổ biến nhất cho đa số phụ nữ, các phương pháp kiểm tra bổ sung cũng được khuyến cáo nếu bạn có nguy cơ cao mắc ung thư vú hoặc có tình trạng tuyến vú lớn (như đã nói ở trên). Các phương pháp đó bao gồm:
Chụp nhũ ảnh 3D
Phương pháp này dùng kĩ thuật tương tự chụp nhũ ảnh nhưng sẽ chụp nhiều tấm ở các góc độ khác nhau để dựng hình ảnh 3D. Chụp nhũ ảnh 3D thường được sử dụng kết hợp với chụp nhũ ảnh thường và có thể sẽ làm giảm tỉ lệ dương tính giả so với chụp nhũ ảnh đơn độc.
Siêu âm
Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng âm để dựng hình ảnh mô. Siêu âm vú là phương pháp chẩn đoán hình ảnh bổ sung phổ biến nhất để đánh giá bất thường, ví dụ như các khối u phát hiện qua chụp nhũ ảnh hoặc qua khám vú lâm sàng. Cần lưu ý rằng siêu âm không phải là cách tốt để phát hiện các khối u nhỏ hoặc vôi hóa (đây có thể là dấu hiệu sớm của ung thư).
Chụp PET/CT
Đây là phương pháp sử dụng đồng vị phóng xạ để giúp đánh giá giai đoạn, phát hiện tái phát, di căn, mô phỏng lập kế hoạch xạ trị. PET/CT là một trong những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh cao cấp nhất hiện nay đang được ứng dụng tại các bệnh viện lớn của nước ta.
Chụp cộng hưởng từ (MRI)
Những phụ nữ có nguy cơ cao nên chụp MRI cùng với chụp quang tuyến vú. Đây là một thủ thuật sử dụng từ trường và sóng vô tuyến chứ không phải bức xạ, để tạo ra hình ảnh đa chiều của vú.
Sàng lọc di truyền
Phương pháp này đặc biệt được sử dụng khi bạn và/hoặc người thân trong gia đình bạn có tiền sử mắc ung thư vú hay ung thư buồng trứng.
Tuy nhiên, quyết định sàng lọc di truyền được đưa ra tốt nhất khi có sự hỗ trợ từ các nhà tư vấn di truyền, họ sẽ tư vấn cho bạn về vì sao lại cần làm xét nghiệm di truyền, quy trình làm xét nghiệm, các lợi ích cũng như hạn chế, chi phí, và giải thích các kết quả di truyền cho bạn (cho bạn biết bạn có gen mắc ung thư vú hay không)
