Chị Thúy Nga, 56 tuổi (Cầu Giấy Hà Nội) gửi thắc mắc tới Phòng khám 4women Clinic như sau: “Năm nay tôi mới 56 tuổi và mắt tôi thực sự gây phiền phức ở dạo gần đây. Chúng trở nên khô, sạn và đau nhức. Tôi đã sử dụng nhiều loại thuốc nhỏ mắt không kê đơn, nhưng không có thuốc nào đem lại hiệu quả trong thời gian dài. Bác sĩ có thể cho tôi biết bệnh này có liên quan đến mãn kinh không? Và vì sao tôi lại bị như vậy”
Nguyên nhân của hội chứng khô mắt
Với vấn đề của chị Nga, Ths.Bs.Phan Chí Thành Chánh văn phòng Trung tâm Đào tạo và Chỉ đạo tuyến Bệnh viện Phụ sản TW cho biết, mắt cảm giác khô như có sạn hoặc có cát khi nó tiết không đủ nước mắt hoặc khi nước mắt bay hơi quá nhanh. Một trong những nguyên nhân lý giải cho điều này vì các thành phần trong nước mắt đã thay đổi theo tuổi tác. Nước mắt có ba lớp: lớp dầu ngoài cùng (làm giảm sự bay hơi), lớp nước ở giữa (rửa mắt và giữ cho mắt luôn sạch và ẩm), và lớp trong cùng dạng chất nhầy (giúp các lớp chất khác có thể bám vào bề mặt mắt). Tất cả ba lớp này được sản xuất bởi các tuyến khác nhau trong mí mắt. Khi cơ thể già đi, quá trình lão hoá và các bệnh lý sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất nước mắt khiến mắt không được làm ẩm, khử trùng, bảo vệ và bôi trơn một cách thoải mái như trước đây. Nước mắt còn chứa nhiều kháng thể, vì vậy khi lượng nước mắt giảm xuống, đôi mắt của bạn dễ bị nhiễm trùng hơn.
“Có rất nhiều nghiên cứu cho thấy chứng khô mắt có liên quan đến sự dao động của nồng độ hormone. Đặc biệt là androgen, hormone ảnh hưởng đến việc sản xuất các lớp nước và dầu trong nước mắt khiến đôi mắt của bạn cũng dễ bị viêm hơn. Nồng độ androgen của nữ giới luôn chỉ thấp bằng 1/10 so với nam giới. Đó lý giải vì sao nữ giới có nguy cơ bị khô mắt cao gấp đôi so với đàn ông. Mặt khác nồng độ androgen trong cơ thể người phụ nữ đạt đỉnh vào những năm 20 tuổi, sau đó giảm dần và còn chưa đến một nửa vào giai đoạn mãn kinh. Điều này giải thích vì sao phụ nữ càng cao tuổi càng gặp nhiều vấn đề khô mắt. Đối với chị em phụ nữ bị mãn kinh sớm, hoặc mãn kinh sau can thiệp, phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng, nồng độ nội tiết sụt giảm đột ngột làm tình trạng khô mắt diễn ra càng nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra 1 số tình trạng bệnh lý khác cũng có thể là nguyên nhân của bệnh khô mắt. Trong khoảng 10% tổng số các trường hợp, chứng khô mắt mãn tính cũng có liên quan đến các bệnh tự miễn như hội chứng Sjogren. Khô mắt cũng có thể đi kèm với bệnh tiểu đường, bệnh Parkinson và bệnh tuyến giáp. Một số loại thuốc như thuốc kháng histamin, thuốc co mạch điều trị ngạt mũi, thuốc lợi tiểu và thuốc chống trầm cảm có thể góp phần gây ra chứng khô mắt”, Bác sĩ Thành chỉ ra.
Tác hại của hội chứng khô mắt
Theo Bs Thành, khi bạn già đi, chứng khô mắt có thể ngày càng trở nên khó chịu, thậm chí gây đau đớn và suy nhược cho mắt. Các bác sĩ cho biết hội chứng khô mắt có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như viêm mãn tính, tăng nguy cơ nhiễm trùng, nhìn mờ, sẹo và trong một số trường hợp hiếm gặp có thể tổn thương giác mạc và mất thị lực. Phổ biến hơn những vấn đề về mắt này gây trở ngại cho cuộc sống hàng ngày, khiến chị em khó khăn hơn khi đọc sách, làm việc trước màn hình máy tính hoặc thậm chí đi ra ngoài dưới ánh sáng mặt trời.
Các nghiên cứu ở Hoa Kỳ cho thấy tình trạng khô mắt có thể ảnh hưởng tới hàng chục triệu người, trong đó cứ khoảng 100 người có 3 người có các dấu hiệu khô mắt từ trung bình đến nặng. Phụ nữ có nguy cơ bị khô mắt cao gấp đôi so với đàn ông. Trong đó chủng tộc người châu Á dễ bị các triệu chứng khô mắt nghiêm trọng hơn cả.
“Một trong những biện pháp chính cải thiện tình trạng khô mắt chính là uống đủ nước, ăn nhiều rau củ đậm màu để bổ sung đủ vitamin có lợi cho mắt. Bên cạnh đó bổ sung nhỏ mắt thường xuyên bằng nước mắt nhân tạo hoặc nhũ tương nhỏ mắt Restasis giúp chị em cảm nhận được nhiều sự khác biệt. Cuối cùng do khô mắt liên quan đến tình trạng sụt giảm nội tiết thời kỳ tiền mãn kinh, do đó các bạn hoàn toàn có thể trao đổi với các bác sĩ về các liệu pháp bổ sung nội tiết tố, đặc biệt các chế phẩm có bổ sung androgen có thể cải thiện được tình hình”, Bs Thành nhận định.
