Chị Thùy Trang, 45 tuổi (Đống Đa – Hà Nội) đang kinh doanh tự do. Gần đây chị thường có cảm giác khô, rát miệng và đôi lúc cảm thấy rối loạn vị giác nhất là khi thời tiết nóng nực. Vì vậy chị đã gửi thắc mắc tới phòng khám 4women Clinic như sau: “Mình thường xuyên bị khô rát miệng, nhưng uống thuốc không thấy khỏi. Bác sĩ có thể cho mình biết lý do vì sao lại như vậy không ạ?”.
Vì sao chứng đau rát miệng xuất hiện ở chị em mãn kinh?
Với vấn đề của chị Trang, Ths.Bs.Phan Chí Thành Chánh văn phòng Trung tâm Đào tạo Bệnh viện Phụ sản TW cho biết đó là hội chứng miệng bỏng rát. Theo một báo cáo trên tạp chí American Family Physician, từ 10 đến 40% phụ nữ mãn kinh gặp phải vấn đề này.
Hầu hết chị em thường có cảm giác bỏng rát trên lưỡi, dọc theo môi và hai bên miệng. Chứng bệnh này có xu hướng tệ hơn theo từng ngày. Một số phụ nữ chia sẻ rằng những cơn đau ở miệng đặc biệt khó chịu vào ban đêm, khiến họ thức giấc. Cơn đau này thay đổi từ nhẹ đến nặng và thường kèm theo khô miệng. Nhiều thức ăn – đặc biệt là đồ mặn, đồ cay và đồ chua – không cho đúng vị thực. Thậm chí, chị em còn có thể gặp tình trạng xuất hiện vị kim loại hoặc đắng dai dẳng trong miệng và tăng nhạy cảm với thức ăn nóng và lạnh.
Bs Thành cho biết thêm, các bằng chứng khoa học cũng cho thấy phụ nữ mãn kinh có thể mất dần khả năng cảm nhận vị đắng theo thời gian. Bên cạnh đó tuổi trung niên có thể tiềm ẩn rất nhiều bệnh lý liên quan đến cảm giác nóng rát, rối loạn vị giác như tiểu đường và thiếu máu hoặc tác dụng phụ của thuốc, chẳng hạn như những loại thuốc ức chế men chuyển trong điều trị tăng huyết áp. Bên cạnh đó một số vấn đề tâm lý cũng có thể là nguyên nhân của tình trạng này.
“Những phụ nữ bị trầm cảm và lo lắng thường có xu hướng rối loạn vị giác nhiều hơn. Đặc biệt mất ngủ, thiếu ngủ cũng làm tăng nguy cơ gây khô rát miệng. Ngoài ra nhiều chị em phụ nữ tuổi trung niên còn có các bệnh lý nhiễm trùng răng miệng có thể dẫn đến tổn thương thần kinh làm tăng thêm tình trạng này. Cuối cùng bản thân quá trình mãn kinh, sụt giảm nội tiết tố làm các tuyến nước bọt chế tiết ít hơn, càng làm tình trạng khô miệng nặng nề hơn”, chuyên gia này phân tích.
Giải pháp cho hội chứng bỏng rát miệng
Bác sĩ Thành phân tích, hội chứng bỏng rát miệng có mối liên hệ đến chứng giảm tiết dịch nước bọt gây khô miệng. Một số bệnh tự miễn dịch như hội chứng Sjogren cũng có thể gây khô miệng. Các tổn thương nấm candida ở miệng cũng sẽ gây khô rát miệng như hiện tượng tưa lưỡi ở trẻ sơ sinh. Do đó việc xét nghiệm và tìm nấm và điều trị nấm bằng Nystatin có thể hiệu quả với một số bệnh nhân.
Hội chứng này cũng có thể liên quan đến thiếu hụt dinh dưỡng, do đó việc uống nhiều nước, chế độ ăn cân đối, nhiều rau và hoa quả để bổ sung đủ vitamin C và B, sắt và kẽm là rất quan trọng.
Cuối cùng việc khô miệng ở phụ nữ tiền mãn kinh nằm trong bệnh cảnh khô hạn toàn thân do thiếu nội tiết như: khô tóc, da khô, khô miệng, khô âm đạo. Do đó một số trường hợp bệnh nhân cải thiện rõ các triệu chứng khô miệng khi được bổ sung nội tiết tố. Hơn nữa các nha sĩ có thể tư vấn bạn sử dụng một số loại nước bọt nhân tạo để cải thiện tình trạng khô này.
“ Khô miệng, bỏng rát miệng ở phụ nữ tiền mãn kinh sẽ giảm dần theo thời gian, tuy nhiên các triệu chứng này có thể kéo dài và gây khó chịu trong nhiều năm. Mặt khác có nhiều bệnh lý nguy hiểm có thể là nguyên nhân tiềm ẩn đằng sau chứng khô miệng. Do đó chị em phụ nữ tiền mãn kinh khi có các biểu hiện thay đổi vị giác, khô miệng cần chủ động đi khám để sàng lọc và điều trị kịp thời”, Bs Thành khuyến cáo.
