Đôi khi phụ nữ, vì nhiều lý do khác nhau, phải phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng trong độ tuổi sinh đẻ. Tùy thuộc vào các thủ thuật, những người phụ nữ này sẽ gặp nhiều mức độ khác nhau của các triệu chứng mãn kinh.
Không ai mong muốn mãn kinh sớm
Chị N.T.T, 30 tuổi hiện sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Kết hôn năm 24 tuổi, chị và chồng có 1 bé trai 5 tuổi, hai vợ chồng đang có ý định sinh thêm em bé. Nhưng năm 2020 chị nhận thấy mình thường có cảm giác đau, nặng ở phần bụng dưới kèm theo đó là kinh nguyệt bất thường (không đều đặn, máu vón cục, thẫm màu). Sau đó chị đã lên lịch và đi khám tại bệnh viện Phụ sản TW. Sau khi khám xong, chị hốt hoảng khi được nghe bác sĩ chẩn đoán mình bị ung thư buồng trứng. Tuy nhiên rất may mắn cho chị T, vì căn bệnh của chị đang ở giai đoạn sớm.
Được sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa, chị quyết định lựa chọn phương pháp cắt 2 buồng trứng. Sau khi phẫu thuật sức khỏe của chị đã ổn định trở lại và làm việc bình thường. Hiện tại chị rất thoải mái vì mình vẫn có sức khỏe tốt, tránh được ung thư. Tuy nhiên chị T đang gặp phải một vấn đề mà ít người phụ nữ trẻ mong muốn, đó là có các dấu hiệu lão hóa, mãn kinh sớm.
“Khi biết mình mất khả năng làm mẹ, tôi cũng rất buồn và đau lòng lắm, nhưng bệnh tật nên đành chấp nhận. May có gia đình hai bên nội ngoại động viên đặc biệt là chồng và con trai, nên giờ tôi cũng đỡ nghĩ ngợi nhiều. Nhưng sau khi phẫu thuật tôi lại gặp những vấn đề như đổ mồ hôi đêm, dễ bốc hỏa; da dẻ thì yếu đi trông thấy cơ thể cũng dẫn có những cơn đau nhức. Đặc biệt tôi rất khó khăn trong chuyện “giường chiếu” với chồng, âm đạo quá khô hạn khiến tôi rất đau mỗi khi làm chuyện ấy”, chị N.T.T tâm sự
Phụ nữ dễ mãn kinh sớm do phẫu thuật nào?
Ths.Bs.Phan Chí Thành, Chánh văn phòng Trung tâm đào tạo – Chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Phụ sản TW cho biết, những người phụ nữ đã can thiệp phẫu thuật buồng trứng, tử cung sẽ có xu hướng mãn kinh sớm hơn so với người bình thường. Tùy vào cách điều trị phẫu thuật thời gian mãn kinh sớm ở mỗi người sẽ khác nhau.
Ví dụ, nếu người bệnh phẫu thuật cắt bỏ cả hai buồng trứng (cắt buồng trứng hai bên), sẽ ngừng có kinh nguyệt ngay lập tức, nội tiết tố giảm nhanh chóng và bước vào thời kỳ mãn kinh ngay sau phẫu thuật. Nếu giữ lại một bên buồng trứng (cắt buồng trứng một bên), cơ thể người bệnh có thể tiếp tục sử dụng buồng trứng đó để sản xuất hormone estrogen và progesterone. Tuy nhiên, những phụ nữ trải qua phẫu thuật cắt tử cung cùng với buồng trứng một bên trước khi mãn kinh có thể mãn kinh sớm hơn những người chỉ cắt tử cung.
Một trường hợp khác: Nếu phẫu thuật cắt tử cung nhưng vẫn giữ lại buồng trứng, bệnh nhân sẽ ngay lập tức ngừng có kinh nguyệt và không thể mang thai được nữa. Tuy nhiên người đó sẽ không mãn kinh vì buồng trứng vẫn sẽ tiếp tục sản sinh ra hormone. Điều này có nghĩa là người sau phẫu thuật này sẽ không có các triệu chứng mãn kinh sớm. Tuy nhiên khi đã phẫu thuật cắt bỏ tử cung dù để lại 2 buồng trứng, các dấu hiệu mãn kinh sẽ xuất hiện sớm hơn 4 năm so với tuổi tự nhiên.
Nếu chị em trải qua thời kỳ mãn kinh quá sớm liên quan đến việc cắt bỏ cả hai buồng trứng, các triệu chứng mãn kinh có thể mạnh hơn so với mãn kinh tự nhiên. Lí do là trong thời kỳ mãn kinh tự nhiên, hormone estrogen và progesterone trong cơ thể phụ nữ giảm dần theo thời gian. Nhưng khi buồng trứng của bệnh nhân được phẫu thuật cắt bỏ, cơ thể sẽ ngừng sản xuất hormone đột ngột và ngay lập tức, bao gồm cả một phần hormone testosterone.
Đôi khi chỉ cần phẫu thuật một chi tiết nhỏ trong buồng trứng hay tử cung như vòi trứng tử, bóc nang buồng trứng cũng có thể gây ra mãn kinh sớm. Tuy nhiên các dấu hiệu của mãn kinh xảy ra âm thầm và chậm hơn so với việc cắt bỏ hoàn toàn buồng trứng.
“Trong thời kỳ mãn kinh do phẫu thuật, các triệu chứng – chẳng hạn như bốc hỏa – có thể bắt đầu ngay sau ngày phẫu thuật. May mắn thay, có những biện pháp can thiệp hiệu quả để giải quyết các triệu chứng này. Trước khi làm phẫu thuật, hãy nói chuyện với các bác sĩ về các lựa chọn điều trị của mình”, Bs Thành cho biết thêm.
