Khoảng tuần thứ 36, phổi của bé đã hoàn thiện các chức năng và có khả năng hô hấp độc lập (đó là lý do tại sao trẻ được sinh ra từ tuần 37 trở đi được gọi là đủ tháng), nhưng phổi không thể phồng lên vì chưa tiếp xúc với không khí do đó “sự hít thở” vẫn chưa được thực hiện cho đến khi bé ra đời.
Theo Th.s BS Phan Chí Thành (Bệnh viện phụ sản Trung ương) cho biết, hệ hô hấp của chúng ta không chỉ gồm mỗi phổi, nó còn bao gồm mũi, thanh quản, hầu và khí quản. Toàn bộ đường dẫn khí được hình thành từ một ống dài, trên thực tế chúng có cùng nguồn gốc với hầu hết hệ tiêu hóa.
Bác sĩ Thành cho biết thêm, đến tuần 36, phổi của bé đã gần như sẵn sàng cho sự chào đời và nó chứa rất nhiều surfactant – một loại chất nền giúp cho phổi giãn ra và hấp thụ không khí mà không bị xẹp đi, nó khiến cho phổi có thể hoạt động hít thở độc lập. Trẻ sinh non sẽ được hỗ trợ thở bằng các máy thở nhân tạo hoặc sẽ được khống chế lượng oxy trong lồng ấp.
Sự hình thành phổi em bé được bác sĩ Thành mô tả cụ thể qua các tuần như sau:
Phổi ở tuần 5: nụ phổi phân nhánh thành phế quản chính trái và phải. Mỗi chồi phế quản sau đó sẽ phát triển đi vào phổi.
Phổi ở tuần 6: hai phế quản chính phát triển riêng biệt; phế quản trái phân nhánh tiếp thành hai chồi và phế quản chính phải phân ra ba nhánh.
Thạc sĩ, bác sĩ Phan Chí Thành (bệnh viện phụ sản Trung ương)
Phổi ở tuần 16: ở thời điểm này đã có 20 phân nhánh được hình thành từ hệ phế quản. Có 8 ở bên trái và 10 ở bên phải. Sự khác biệt này cho phép hình thành phổi trái nhỏ hơn để dành chỗ cho tim.
Sụn đang hình thành: các sụn vòng giữ cho đường thở luôn mở
Khí quản:
Mao mạch: các mạch máu nhỏ ở ngay cạnh túi khí nguyên thủy
Phế quản hô hấp: một dạng của túi khí ở phần tận của phế quản nhánh
Phổi ở tuần 28: các “túi tận” sẽ trở thành phế nang – nơi trao đổi oxy và Co2. Trước khi bé bắt đầu thở, các phế nang này vẫn chứa đầy dịch ối. Phế nang tạo ra surfactant – một chất lỏng giúp chúng giãn ra, co lại nhưng không xẹp.
Phổi phải: có ba thủy
Túi tận: phế quản hô hấp cũ sẽ chia ra nhiều nhánh.
Tế bào tiết: sản xuất surfactant, chất nền giúp phế nang không bị xẹp
Mao mạch: đã tiến lại gần phế nang hơn.
Phổi trái: chỉ có hai thùy để dành chỗ cho tim.
Phế quản chính phải: dốc hơn và rộng hơn phế quản chính trái.
Phổi ở tuần 36: sự phát triển của phổi đã cơ bản hoàn thành. Các túi tận trở thành các phế nang có thành mỏng, cho phép trao đổi khí với các mao mạch – quá trình trao đổi oxy và Co2 giữa phổi và dòng máu.
